اصطلاحات

این کول و آن کول: به کبوترانی که در موقع پرواز از حدود لانه خارج و به راست وچپ وشمال و جنوب متمایل می شوند می گویند به این کول و آن کول می رود.

بوم دار: به کسانی گفته می شود که در استخدام پرورش دهنده بوده و نگهداری و نظافت کبوتران و لانه آن ها و نیز هرچه که مربوط به کار پرندگان است را به عهده دارند.

بازی دار: به کبوترانی گفته می شود که در آسمان به نمایش می پردازند و معلق می زنند- وپرواز خود را زیباتر می کنند(بازی دار می گویند).

باخت کردن: به کبوترانی که لانه خود راترک کرده و قادر به بازگشت نباشند و به لانه ای غیر از لانه خود پا بگذارند می گویند باخت کرده است.

بریدن: به کبوتری اطلاق می شود که در هنگام پرواز با اشکال مواجه شده ونتوانند توقعات صاحبش را برآورده نموده و حدنصاب لازم را را به دست بیاورد و زودتر از ساعت متعارف به لانه بازگردد و نیز نتواند خود را کنترل نماید می گویند بریده است.

بازی کردن: به کبوترانی که در هوا معلق می زند و نمایش می دهند می گویند بازی می کند.

به آفت خوردن: به کبوتری که بلایی غیر متعارف دچار شده ونتواند به لانه بازگردد می گویند- به آفت خورده است.

بالا ماندن: کبوتری که در اثر زیادی پرواز یا بی موقع پروازدادن آن تا شب نتواند خود را به لانه برساند  و تا تاریکی شب در هوا بماند می گویند بالا مانده است.

برفی شدن: به کبوتری که سفیدی برف همه جا را پوشانده چشمانش را بزند و قادر به تشخیص نباشد و نتواند به لانه بازگردد می گویند برفی شده است.

توبند افتادن: به کبوترانی که از زیادی بازی کردن و معلق زدن دیگر قادر به پرواز نباشند و در اثر این واقعه بر هر بامی پا می گذارند می گویند بند شده است و تو بند افتاده.

پس آمدن: به کبوتری گفته می شود که پس از چند مدت به لانه خود بازگردد می گویند پس آمده است و این کبوتر بسیار مورد توجه پرورش دهندگان است.

پشت دری: به کبوترانی گفته می شود که پرواز چندانی نداشته و از خود هنری نشان نمی دهند و به اصطلاح  نامرغوبند و فقط برای جلدکردن انواع دیگر از آن ها استفاده می شوند می گویند پشت دری. این کبوتران اغلب در بیرون از لانه و پشت در قفس  روزشان را به شب می رسانند.

پربستن: به کبوترانی که هنوز لانه را به درستی نمی شناسند و نبایستی پرواز کنند وپرهایشان را به وسیله نخ می بندند به این عمل پربستن می گویند.

تولک کردن: در موقعی از سال مانند آخر تابستان و یا پس از فصل جوجه گیری کبوتران شروع به ریختن پرهای کهنه کرده و پرهای کهنه کرده و پرهای نو را جایگزین آن پرها می کنند در این موقع می گویند کبوتر تولک کرده است.

تن کردن: وقتی کبوتران را با یکدیگر جفت می کنند می گویند تن کرده ایم.

تنگ بام: به کبوترانی که نزدیک بام پرواز پرواز می کنند می گویند تنگ بام آمده اند.

تیپ: به دسته ای از کبوتران که با یکدیگر در پروازند تیپ گفته می شود.

تیپ باز: به پرورش دهندگانی که نقش را پرورش می دهند و به صورت دسته جمعی کبوتران را به پرواز درمی آورند تیپ باز می گویند.

جلد کردن: وقتی پرورش دهنده ای کبوتری را به لانه عادت داده و پرنده پس ازپرواز به لانه بازگردد به این روش جلدکردن می گویند.

چشم تابه تا: به کبوترانی که چشمانی دو رنگ دارند یعنی هر کدام از چشمانشان یک رنگ است چشم تا به تا گویند.

چشم چغز: به کبوترانی گفته می شود که چشمانی بین زرد و قرمز داشته باشند.

چشم خروسی: به کبوترانی گفته می شود که چشمانی به رنگ چشم خروس و قرمزرنگ دارند اطلاق می شود.

حمال: به کبوترانی که برای ازدیاد نسلی بهتر از آن ها استفاده شده و به جای جفت اصلی بر روی تخم ها خوابیده و جوجه ها را بزرگ می نماید می گویند حمال.

حریف: به کسی که در مقابل پرورش دهنده دیگری قرار گرفته و کبوتران طرف مقابل را صید نموده و به او پس نمی دهد حریف گویند.

خوش سو: به کبوترانی که بسیار زود به لانه عادت نموده و لانه را سریعا شناسایی می نماید- خوش سو می گویند.

دم کل: به کبوتری که دم آن کنده شده و بی دم است دم کل گویند.

دان گیری: یکی از مراحل پرواز کبوترها تحت رژیم قراردادن آنهاست به این رژیم که مقدار معینی دانه را در روز به آن ها می رساند دان گیری گویند.

داور: به معتمدی وارد به کار پرورش و مسابقه که طرفین برای مسابقه در نظر می گیرند- و حرف او را کاملا قبول دارند داور می گویند.

دم فاق: به دم کبوتری گفته می شود که یک یا دو عدد از پرهای دمش دو شاخه باشد.

رم کردن: وقتی کبوتری بر اثر دیدن حیوان شکارچی ای مانند عقاب و یا صدای بلند ناهنجاری به پرواز درآمده و بی اختیار به پرواز درآمده و بی اختیار به این طرف و آن طرف بپرد می گویند رم کرده است.

سئله: محل فروش کبوتر و وسایل مربوط به نگهداری آن.

سئله دار: شخصی که مغازه کبوترفروشی و پرندگان زینتی دارد.

ساخته شدن: وقتی کبوتر توسط پرورش دهنده به آمادگی جسمی می رسد می گویند ساخته شده است.

سردادن: وقتی پرورش دهنده کبوتران خود را پرواز می دهد می گویند سرداده است.

سرپر: به کبوترانی که پس از کشیدن پرهایش و رشد مجدد آن قبل از رسیدن کامل پرها به اندازه ای که بتوانند پرواز کنند می گویند سرپر شده است.

فروبازی: وقتی کبوتری در آسمان نمایش می دهد می گویند فروبازی می کند.

قلم کردن: کبوترانی که شاه پرهای آن ها را بچینند می گویند قلم شده اند.

قل و واقل: به جوجه کبوترانی که از سر شادابی حرکاتی نمایشی در آسمان انجام می دهند- می گویند قل و واقل می کنند.

قیچی: به کبوترانی گفته می شود که پرهایشان را چیده باشند.

قرص بازی کردن: وقتی کبوتر نمایش هوایی خود را به طور کامل انجام دهد می گویند قرص بازی می کند.

غریب: به کبوترانی که به طور اتفاقی به لانه خودی وارد می شوند غریب می گویند.

غلط انداز: پرهایی که دور از چشم پرورش دهنده در بال های کبوتران رشد کرده باشد و موجب شود پرنده بی اختیار به پرواز درآید می گویند غلط انداز کرده است.

کلنگی: به کبوترانی نر و ماده می گویند که نزدیک به تخم گذاری هستند و در همه جا درپی هم حرکت و یا پرواز می کنند و بیشتر هم نر به دنبال ماده است به این عملشان کلنگی می گویند.

کرهم: به جوجه های یک کلک که شبیه و هم سن و سال هم هستند کرهم گویند.

کنار در کردن: هر کبوتری که به سن بلوغ کامل رسیده و بری ازدیاد نسل آماده شده باشد پد دهم که بلندترین شاه پر بالش است را نیز می اندازد و بدین ترتیب بلوغ کامل حاصل شده که در اصطلاح به این گونه پرنده ها می گویند کنار در کرده است.

کل: به دسته ای از کبوتران که به صورت فشرده در آسمان پرواز نمایند کل گویند.

کبک کردن: کبوترانی که می خواهند برای مسابقه آماده کنند در ایام بهار پرهای بهار بال و دمشان را به یکباره می کشند و به کبوتری که نه دم دارد و نه بال کبک می گویند و کسی که این عمل را انجام می دهد می گویند کبک کرده ام.

کت گرفته: کبوتری که در اثر بیماری و یا پرواز یک یا هر دو بالش گرفته و خشک شده و دیگر قادر به پرواز نباشند می گویند که کت گرفته شده است.

مایه: به کبوترانی که برای جفت گیری و ازدیاد نسل در نظر گرفته می شوند و پس انداز سال ها مرارت و زحمت هستند مایه می گویند.

مایه گیر: به کبوترانی که ارتفاع بسیار زیاد را تجربه و پرواز می کنند و به بالا می روند- می گویند مایه گیر شده است.

مفت باز: به پرورش دهنده ای می گویند که پرندگان خود را قبل از جلدکردن کامل به پرواز درآورده و کبوتران مبتدی و بدون شناخت لانه خود را گم کنند.

مفلق: به کبوترانی که بین سنین جوجگی و بزرگ سالیند مفلق می گویند.

میان تو: به کبوترانی که در ارتفاع متوسط پرواز می کنند می گویند میان تو رفته اند.

میان تو سنگین: به کبوترانی که در آسمان به علت ارتفاع زیاد سوسو می زنند می گویند به میان تو سنگین رفته اند.

ناجلد: به کبوتری گفته می شود که هنوز لانه خود را به درستی نمی شناسد.

نشان کردن: کبوتران پروازی را هنگام پرواز برای شناسایی بیشتر در آسمان و یا زمین علامت گذاری می کنند و به این عمل می گویند نشان کرده اند.

ناحریف: به پرورش دهندگانی می گویند که هرگاه کبوترانشان بر بام یکدیگر بنشیند برای یکدیگر هدیه می برند ناحریف می گویند.

نما پریدن: به کبوترانی که در جلوی چشمان پرورش دهنده بپری و پرواز نماید مگویند نما می پرد.

نی بندی: به چوب هایی که در قفس نصب می شود تا کبوتران بتوانند به راحتی بر روی آن ها نشسته و استراحت نمایند نی بندی می گویند.

وشویی: به کبوتری که هیچ گونه محل و مسکنی نداشته و زندگی را باری به هر جهت می گذراند و نیز در حد بسیار پایینی از مرغوبیت است می گویند وشویی.

واریز کردن: کبوتران بعد از یک دوره پروازی به طرف پایین سرازیر می شوند که تعدادی از آن ها بر بام خود نشسته و تعدادی دیکر مجددا به جای اول خود که همانا بالاترین قسمت آسمان است باز می گردند که پایین آمدن ناگهانی کبوتران را واریز کردن می گویند.

هرش: هرش به منای دفعه است و در اصطلاح کبوترداران هر بار که کبوتران به پرواز درآیند می گویند یک هرش پریده اند.

                   خصوصیات کبوتر پروازی

۱- جثه ای مناسب(ممکن است کبوتر جا خواب بوده چاق و فربه و بدن دار باشد دقت به نحوه پرش ورها شدن از دست هم مهم است)

2- شاه پرهایی قوی ، محکم و شمشیری وموج دار، بهتر است سه تیزی اصلی ، کناری وبلند کبوتر با هم به یک اندازه  وبدون فاصله باشند  ودر صورت باز کردن بالهای کبوتر آن را به سرعت جمع کند( کور بودن و شل بودن پرها در پرش تاثیر زیادی دارند بخصوص شاه پرهای اصلی اگر برای پرش خرید می کنید)

3- سینه ای پهن (به خاطر اینکه ششهایی بزرگ را در خود جای داده باشد) ودر دو طرف جناق سینه اش عضلاتی قوی و سفت و محکم داشته باشد فقط با پریدن، این عضلات به این شکل در می آید ما می گوئیم بدن داشته باشه(در صورتی که این عضلات شل باشد یعنی حیوان یا بیماره یا جا خواب بوده  یا کم تحرک)

4- کله ای بزرگ وگرد و اسبی ،کبوترانی که جثه بزرگ با کله ای کوچک دارند 90 درصد اگر خوب بپرند خوب جا نمی شینند (با نژاد کله پفکی اشتباه نشود) وچشمانی درشت ،شفاف و براق داشته باشد

5- پنجه ای قوی و ناخن های بلند

6- سلامت کامل (به شکم کبوتر دست بزنید تا غده ای در شکم نداشته باشد، وهمچنین پرهایی تمیزو براق داشته باشد )

7- کبوترانی که کاکلی یا مچ پا( پرهایی سوزنی بر روی پا)

 هستند نشانه پرزوری کبوتر است

8- نوکی مناسب (نه بلند ودراز ، نه کوتاه وکوچک)

9- کبوترانی که در دمشان سوراخ های ریز وجود دارد می توان حدس زد بازی دارند

10- کبوتران پرشی چون در آسمان به صورت آهسته وپیوسته کت میزنند حرامی های بالشان باید در صورت باز شدن روی کمر کبوتر را بپوشاند که بسیار مهم است

11- کبوتر پرشی را وقتی از دست رها کنید مانند تیری است که از  کمان رها می شود، با شتاب ومستقیم به سمت بالا به پرواز در می آید

12- اگر کمی دان کف گنجه بزنی به سختی به کف می آید ( جا خواب بودن هم مد نظر باشد)

13- کبوتر پرشی را به راحتی  نمی توانید در دستتان مهارش کنید ( کلی ازش پر کنده میشه و تو دستتون می چرخه )

14- من معمولا گرد کبوتر(گرد کفتر) را می پسندم

15- به انتهای جناق ماده کبوتر توجه داشته باشید در صورت شکستگی از تخم خواهد رفت (بعضی کبوتر داران در صورت رد کردن کبوتران اصیل شان جناق آنها رامی شکنند تا برای کس دیگری، تخم نکنند

16- تعداد دمهای کبوتر تهران 12عدد است ( دیده شده گاهی بیشتر وگاهی کمترهم جوجه می دهند که نشانه پر زوری جوجه هاست)

17- باید پر تحرک  باشند ( معمولا کبوتران پرشی جایشان بالا ترین جای گنجه است)

18- کبوتر باید در هنگام راه رفتن بر روی پنجه ، سینه را جلووسر را عقب تر از سینه اش قرار دهد

19- پاهایی نه کوتاه ونه بلند 

( رنگ خال ،رنگ چشم ،رنگ ناخن ،رنگ بینی ، رنگ پا ) به نظر من  در خوب و بد بودن  کبوترتاثیری ندارد

بیماری چشمی

 بیماری چشمی شایع ترین بیماری امسال

عوارض عمومی آن شامل موارد ذیل میشود

1- ابتدا به صورت تک تک بین گله دیده می شود و به سرعت اپی دمی (همه گیر) می شود 

2- عوارض در کبوتران بیمار به این صورت است که کبوتر مدام یک چشم خود را بسته نگه می دارد

3- کبوتردر مراحل ابتدایی در صورت درمان نشدنش  دور چشمش برجسته ، بسته و ممکن است با آب ریزش همراه باشد

4- در مواردی درکبوتربیماردیده شده صبح چشمش بسته و پلکش باز نمی شود

5- دقت کنید این بیماری به یک چشمش سرایت می کند و در صورت درمان نشدن چشم دیگرش هم درگیر می شود

6- در صورت درمان دیر هنگام ، بینی کبوتر کیپ می شود (توسط مایعی زرد رنگ)و در مواردی آب ریزش هم دارد

7- در مواردی دیده شده که کبوتر عطسه نیز می زند

8- این بیماری بیشتر دراواخر زمستان در فصل بهار رویت می شود ودر فصل تابستان هم به علت گرمی هوا و وزش باد گرم نیز دیده شده

9- کبوتررا کسل می کند و موجب بی حالی در کبوتر بیمار می شود

10- کبوتر بیمار چشم خود را به کتهایش می مالد و منقار خود را باز میکند واین کار را به دفعات انجام می دهد

نحوه درمان بیماری چشمی در کبوتران:

1- اگر تعداد بیماران گله زیاد نیست در اولین مرحله بعد از بروز عواض ذکر شده در مان را با یک عدد قرص تتراسکلین با دز ١٠٠میلی گرم  برای کبوتران بیمار شروع کنید توجه کنید یک عدد قرص در روز کافی می باشد در روز بعد برای جلو گیری از اپی دمی شدن آن وهم چنین در مان کبوتران مبتلاشده باید کلیه گله را تحت درمان قرار داد به این صورت که در جای آبی  جلوی کبوتران به مدت 3  الی 5 روز باید داروی داکسی سایکلین به مقدار یک سی سی در لیتر (دارو را بدون همزدن در ظرف اب به مدت ۵ دقیقه ریخته تا خوب حل شود)هر ۱۲ ساعت دارو را عوض کنید.

مراقبتهای ویژه ای که درهنگام درمان باید رعایت شود شامل:

1- از بیرون آوردن گله به بیرون گنجه اکیدا خودداری کنید

2- از آبتنی دادن کبوتران اکیدا خودداری کنید

3- جای آبی مخصوص هر گله را جدا کنید و علامت بزنید تا با گله های سالم  جا بجا نشود

4- از جفت کردن کبوتران بیمار خودداری کنید تا پایان درمان

5- در صورتی که بعد از خوردن دان و آب کبوتران دان را بالا آوردند نگران نباشید دان را در جلوی آنها قرار بدهید بعد از مدتی دوباره به خوردن مشغول می شوند

6- نظافت و گند زدایی گنجه را با دقت انجام دهید

7- آب درون جا آبی را هر 12 ساعت تعویض وجای آبی را شستشوی دهید

8-مقداری دانه سبک در صبح جلوی کبوتران تحت درمان بریزید و در غروب کبوتران را کاملا سیر کنید